[Over de bekendmaking van de World Press Photo-winnaars]
Vooraf was de vraag waar de dood dit jaar zou winnen. Werd het Haïti, Rwanda, Tsjetsjenië of toch voormalig Joegoslavië? Cynisch wellicht, maar in de jaarlijkse World Press Photo-competitie zijn nu eenmaal geen prijzen voor fijngevoeligheid te vergeven.
Het werd Rwanda. De Amerikaan James Nachtwey, werkend voor het fotoagentschap Magnum, maakte er in juni vorig jaar een portret en profil van een door machetes verminkte Hutu. Zijn gezicht zit onder de littekens en hij mist een deel van zijn rechteroor. Het is opnieuw een harde foto. Dat is tekenend voor het vak. Niet voor niets heeft de jury haar werk dit jaar opgedragen aan de 115 journalisten die in 1994 tijdens hun werk omkwamen. Nachtwey kan erover meepraten: hij was vorig jaar getuige van de dood van zijn Zuidafrikaanse collega Ken Oosterbroek.
Evenals vorig jaar (Larry Towell: jonge Palestijnen zwaaiend met pistolen) is de winnende foto gemaakt in zwart-wit. Dat mag bijzonder heten omdat maar liefst elf voorgaande World Press-foto's in successie gemaakt zijn in kleur.
Met zijn foto won Nachtwey tevens de tweede prijs in de catagorie General News, en de serie waaruit de foto stamt kreeg de derde prijs in de categorie General News Stories.
Het is niet de eerste keer dat Nachtwey, 46 en een ervaren oorlogsverslaggever, de Golden Eye-trofee en de hoofdprijs van 15.000 gulden wint. In 1992 won hij de onderscheiding met een foto uit Somalië, de grootste brandhaard van dat jaar.
Onder de prijswinnaars in de 16 verschillende categorieën is dit jaar ook weer een Nederlander. Trouw-fotograaf Klaas-Jan van der Weij won een tweede prijs in de catagorie Sports Stories met zijn serie over een rodeo in Florida.
Het Nederlandse jurylid was dit jaar Parool-fotograaf Wubbo de Jong. Het was de gruwelijkste competitie sinds jaren, zegt hij. Maar de kwaliteit was uitzonderlijk hoog en het was moeilijk om te kiezen. Dat klinkt wreed, maar zo zit dit vak nu eenmaal in elkaar. Er waren bijzonder weinig foto's uit voormalig Joegoslavië. Die oorlog is allang geen nieuws meer.
Dezelfde mengeling van afschuw en bewondering heeft hij ook over Nachtwey's winnende foto. Het is een indringend beeld. Je ziet de hele ellende van die oorlog in een oogopslag getypeerd: zinloos en gruwelijk. Het is, hoe raar dat ook klinkt, een fantastische foto.
De 38ste editie van World Press Photo kende weer een record aantal inzendingen: 29.885 foto's (vorig jaar: 22.775), gemaakt door 2.997 fotografen uit 97 landen. Ondanks die verscheidenheid komen de winnaars ook nu weer uit een beperkt aantal (13, vorig jaar: 15) vooral Westerse landen. Absolute koploper is Amerika met 11 prijswinnaars.
Larry Towell, World Press-winnaar van vorig jaar, kreeg opnieuw twee onderscheidingen. Zijn foto van een groep chassidische joden in Jeruzalem won een derde prijs in de categorie People in the News; een serie over zijn eigen familie werd onderscheiden met een tweede prijs in de categorie Daily Life Stories. [in: NRC Handelsblad, 17feb1995]