Over Nick Waplingtons Other Edens]
De Engelse fotograaf Nick Waplington maakte enkele jaren geleden furore met Living Room, een kleurrijk en vermakelijk portret van twee arbeidersgezinnen in Nottingham. Snotterende en schijtende kinderen kropen over de vloer, kliederden met ketchup schilderijen op de muur en rumoerden met cola en chips rond de televisie terwijl hun ouders met een mengeling van wanhoop en vertedering de chaos het hoofd probeerden te bieden.
Wat Living Room vooral zo aanstekelijk maakte was het feit dat Waplington zélf deel uitmaakte van die chaos. Ook hij kroop, knoeide en klooide, getuige zijn soms uiterst merkwaardige camerastandpunten. Living Room had daarmee meer weg van participerende observatie dan van een reportage.
In Other Edens, Waplingtons onlangs verschenen tweede boek, is hij nog een stap verder gegaan. Hij is niet alleen achter maar ook voor de camera aanwezig. Eigenlijk is dit nog het minst opvallende verschil. Want ook wat betreft locatie en onderwerp en zelfs de stijl van fotograferen vormt het nieuwe boek de absolute tegenpool van Living Room.
Other Edens bevat statische en lege panoramafoto's waarin Waplington, naakt en met kaalgeschoren hoofd, figureert als een soort mythische laatste aardbewoner. Hij neemt als standbeeld plaats in een ruïne, staat tot aan zijn nek in het moeraswater met een brandend boek in zijn handen of laat zijn hoofd opduiken achter een stapel puin. Hier en daar blikt hij sinister in zijn lens, soms waart hij als een vage spookverschijning door zijn foto's - het resultaat van de ook onder amateurs niet onbekende dubbelopname-techniek.
De locaties worden niet nader aangeduid, maar behalve een vliegtuigkerkhof en een chemische fabriek laten zich onder meer de Vesuvius, Paaseiland, het Vredespark in Hirosjima en Ceausescu's megalomane paleis in het centrum van Boekarest herkennen. Afgezien van Waplington zelf valt nergens een mens te bekennen, en mede door het her en der rondslingerende puin ziet het er dan ook overal uit alsof de laatste wereldoorlog net is uitgewoed.
Steekt er een diepere bedoeling achter de pretentieuze en opgelegde geheimzinnigheid van deze foto's? Uit de inleiding, een interview van schrijfster Marianne Wiggins met de fotograaf, kan worden afgeleid dat het hier gaat om een door Nietzsche geïnspireerd commentaar op hoogmoed, verwaarlozing en verval. Maar het gesprek verloopt dermate melig dat ook balorigheid en een persiflage op artistieke gewichtigdoenerij tot de mogelijkheden behoren. Wat op zichzelf geen enkel bezwaar vormt, ware het niet dat Other Edens visueel noch inhoudelijk het niveau van Living Room benadert. [in: NRC Handelsblad, 24feb1995]