De vicieuze cirkel van de armoede

 [Over Eugene Richards' Americans We]

'Morning Bath, Dorchester'. Deze foto is afkomstig uit het boek Americans We, een compilatie uit reportages die de Amerikaanse foto-journalist Eugene Richards maakte voor onder meer Life en het New York Times Magazine.
Op vrijwel iedere foto in zijn boek staan kinderen, maar toch is het allesbehalve vrolijk. Dat heeft niets met die kinderen te maken, maar alles met hun ouders die door de slopende combinatie van dope, drank en voortdurende werkloosheid weinig van het leven weten te maken, en te moe en machteloos zijn om daaraan iets te veranderen. Hun getekende gezichten laten niets te raden over hun eigen jeugdjaren - het is de vicieuze cirkel van de armoede.
Het fotograferen van de onderkant van de Amerikaanse samenleving is de taak die Richards (verbonden aan het gerenommeerde foto-agentschap Magnum) zichzelf heeft gesteld, en hij maakt er daarbij geen geheim van waar zijn sympathieën liggen. In het verleden was hij al eens betrokken bij de oprichting van een organisatie voor sociale dienstverlening onder de naam 'Respect Inc.', en maakte hij bijvoorbeeld boeken over het leven onder de armoedegrens en over cocaïne- en crack-verslaafden.
In Americans We gaat Richards mee de mijnen in, fotografeert in de Appalachians en in dodencellen. In de metro van New York bedelt een moeder met haar dochter op de arm, op de snelweg fietst een jongeman die al zijn bezittingen in een plastic zak op zijn hoofd draagt.
Het zijn geen onbekende beelden, maar in hun eenvoud, integriteit en esthetiek hebben Richards foto's het vermogen om te schokken. Dat Americans We ondanks dat geen bitter boek is, heeft vooral te maken met het feit dat Richards geen 'slachtoffers' maar mensen fotografeert, die hij hun laatste restje waardigheid laat behouden. Er gloort, zo benadrukt hij daardoor, altijd een sprankje hoop - zoals ook bovenstaande foto vooral een liefdevolle foto is. [in: NRC Handelsblad, 28jan1995]