Photoq schrijft daar weer iets over.
Nu ik.
Ik lees: in het begin van de twintigste eeuw heten foto's in de krant ook wel 'amusementjes' of 'opkikkertjes'.
De Telegraaf voegt in 1921 als eerste in Nederland een fotopagina toe aan de krant.
Dat mag dan van vroeger zijn, toch kun je er best even over nadenken.
Dan dit. Volgens de boekhouding bevat het archief meer dan 600.000 foto´s, schrijft Mulder. Dat kunnen heuse afdrukken zijn, dat kunnen telexfoto's zijn. Telexfoto's!
Mulder: "Zoals de digitale fotografie een enorme invloed heeft gehad op de persfotografie, zo was de telexfoto zeer belangrijk voor de foto in de krant. De telexfoto was een ontwikkeling die voortkwam uit het telexapparaat dat alleen tekst kon verzenden. Hierdoor konden kranten nieuwsberichten ontvangen zonder een journalist ter plekke te hebben. Van deze nieuwsberichten kwamen nooit op tijd de foto's binnen. De Amerikaanse 'wire photo machine' bracht daar rond 1930 verandering in, het werd mogelijk om tekst en foto tegelijk te verzenden. Hierdoor steeg het aantal foto's in Amerikaanse kranten enorm, 38 % van de pagina's werden in 1938 gevuld met foto's. Dit hoge percentage kwam vooral door de ontwikkeling van de wire photo machine. In 1922 was het mogelijk om een foto van Rome naar Berlijn en dan Mainz te sturen in veertig minuten. Wegens gebrek aan infrastructuur duurde het tot 1935 voordat het ook echt werd gebruikt."
Die eerste wire photo, verzonden over die geoliede infrastructuur. Mulder zegt er verder niks over.
Gelukkig, het Amerikaanse Historybuff, website van R. J. Brown en de Newspaper Collectors Society of America, heeft een ooggetuigenverslag.
Het is 1935. Nieuwjaarsdag, 3 uur 's ochtends. New York, hoofdkantoor van de American Telephone and Telegraph Company.
Er is sprake van een odd looking machine, een horizontale cilinder, een foto-elektrische cel die Het Oog wordt genoemd, van een eight-foot panel containing bulbs, wires, indicators, and wavering needles.
Daaromheen, hoe kan het ook anders, members of the staff, copy boys, radio announcers, busy newsreel camera crews, and a cluster of other onlookers.
In vijfentwintig steden - Chicago, San Francisco, Atlanta, Kansas City, Boston, Syracuse, Philadelphia - buigen zich andere maar dezelfde members of the staff and a cluster of other onlookers over een andere maar dezelfde odd looking machine. Dan de mededeling, per telefoon: "This is New York calling all points. The first picture will be a shot of the plane survivors just rescued in the Adirondacks. Are you ready?"
Jongensboekenmateriaal. Jules Verne.
From the machine came a high pitched, harmonic whistle. For eight minutes the penetrating whistle continued, then faded and finally ceased.
In vijfentwintig steden worden cilinders naar donkere kamers gedragen, worden negatieven ontwikkeld en afdrukken gemaakt: gelukt, haarscherp, hoera.
De kogel is door de kerk, de wereld weer een beetje uniformer. Nog even en van iedere gebeurtenis waar ook ter wereld hoeft nog maar één foto foto gemaakt te worden, ter verzending naar waar ook ter wereld.
Die eerste foto dus: 'a shot of the plane survivors just rescued in the Adirondacks'; overlevenden van de crash van een transportvliegtuig van American Airways op 26 december in de buurt van Morehouseville, een gehucht (toen, nu) aan de rand van het grootste natuurreservaat (nu) in het noordoosten van de staat New York. Bar winterweer was het (toen). Dagenlang gezocht naar wrakstukken, en dan hè hè. Nog meer jongensboek. A staff cameraman snapped the scene as the half-frozen survivors greeted their rescuers.
Volgens het verslag op Historybuff wordt die eerste foto gevolgd door an air shot of the wrecked transport. Waarna er foto's van de nieuwjaarsfestiviteiten worden uitgewisseld. "New York sent a picture of the scene at Times Square. Los Angeles took the circuit to contribute a picture of movie stars in Hollywood welcoming 1935. Miami added a picture of the holiday celebration on the beach front. Around fifty different photos were transmitted that night."
Het was al snel weer business as usual, denk je dan.
Maar er klopt iets niet.
De eerste foto volgens de een is niet de eerste foto volgens de ander. Associated Press, leverancier van de eerste echte wirephoto (want mede-uitvinder van het procédé en uitbater van het eerste Wire Photo netwerk), heeft het niet over overlevenden maar over 'a view of an airplane crash' . A view: de tweede foto dus. Een andere eerste foto is er niet, zeggen de archivarissen van AP desgevraagd. Alstublieft, kijkt u maar. Wij kunnen het weten.
Wat ze niet zeggen, zeg ik ook: Historybuff heeft een andere eerste foto verzonnen en de echte op de tweede plaats gezet.
Wat ook kan: AP is iets kwijtgeraakt. Kan gebeuren. In ieder archief.
Maar dat is niet erg.
Ieder verhaal begint met een discrepantie.
[Foto: Crashed plane near Morehouseville, 1935. Courtesy of the Associated Press.]