[Tentoonstelling: The Crash of the Lady Be Good. Zestig jaar ABC Press. In: Amsterdams Centrum voor Fotografie, Amsterdam]
'The crash of the Lady Be Good' heet de tentoonstelling waarmee fotobureau ABC Press haar zestigste verjaardag viert in het Amsterdams Centrum voor Fotografie. Het is een wat merkwaardige titel, want de foto van die in de Tweede Wereldoorlog in de Libische woestijn neergestorte en ergens in de jaren vijftig teruggevonden bommenwerper met die naam is slechts een willekeurig keuze uit de ruim hondertwintig geëxposeerde foto's. Kennelijk moet de titel symbolisch worden opgevat. Maar wat crasht er dan? Het zou wel eens de fotojournalistiek zélf kunnen zijn, die dolgedraaide veelvraat die alles verorbert, van klein geluk tot grote gruwel.
Want kijk maar: Fred Astaire bij een berg dansschoenen, Eva Braun en Adolf Hitler genoeglijk op de canapé, Margareth Thatcher in een afzichtelijk blauwe avondjurk, O.J. Simpson met Nicole Brown en kind (het was 1986), Gorbatsjov, Elizabeth Taylor en Larry Fortensky, een geblakerde straathoek in Beiroet, een lijk in Goma, een lijk in Koeweit.
Het werd gefotografeerd, gedistribueerd (mede dank zij ABC), gepubliceerd, gezien, weggegooid - de levenscyclus van het beeld die zich in een steeds razender, verwarrender tempo afspeelt. En precies zo hangt het drie verdiepingen vol aan de wanden van het ACF - verbrijzelde, onsamenhangende brokstukken van de werkelijkheid, gemaakt door zo'n honderd fotografen.
Die fotografen behoren tot de beste uit het vak, en slechte foto's zijn op deze tentoonstelling dan ook nauwelijks te vinden, of het zou het papparazzi-werk moeten zijn (want ook dat wordt geleverd door ABC) dat met punaises op een overgebleven wandje bij de ingang is geprikt. Maar uit wat al die foto's gezamenlijk laten zien, valt met de beste wil geen overzichtelijk beeld van de wereld meer bij elkaar te puzzelen.
Mooie en soms beroemde fragmenten zijn erbij, dat wel. Een recente foto van Sebastiao Salgado bijvoorbeeld, gemaakt in een wasserij in Bombay: vluchtelingen uit Uttar Pradesh slaan wasgoed uit, het water hangt in een waaier van druppels rond hun hoofd. Of Lord Snowdons portret van Lady Di op een vergulde stoel waarvan het velours duidelijk sleetse plekken vertoont, en zo gefotografeerd dat ze eigenlijk niet op maar naast die troon lijkt te zitten.
Van Don McCullin hangt er de nog altijd ziekmakende foto van het uitgemergelde Albino-jongetje in Biafra (1969), van Robert Capa die van de kaalgeschoren vrouw die kort na de bevrijding wordt opgejaagd in de straten van Chartres, Henri Cartier-Bresson is aanwezig met zijn beeld van drie mannen die staand op een verhoginkje over de eerste stenen van de Muur een blik proberen te werpen op wat vanaf toen ineens het Oosten heette.
Ze hangen temidden van soortgelijke foto's, hier en daar op onderwerp gesorteerd zoals historisch nieuws, politici, glamour (diverse keren), en natuurlijk oorlog in soorten en maten - van Afrika tot Azië, van Beiroet tot Grozny. Het enige dat ontbreekt is alledaags (laat staan vrolijk) leven, maar daarop wordt het zoeklicht van de internationale fotojournalistiek zoals bekend slechts zelden gericht.
Een visie op heden, verleden of toekomst van het vak valt uit de tentoonstellig niet te destilleren. Dat mag ook blijken uit het feit dat het telkens gaat om individuele foto's, zelfs bij die fotografen die erom bekend staan doelbewust in serie te werken, zoals Salgado, Josef Koudelka of Gilles Peress. Zij zijn geen jagers op die ene foto maar makers van een verhaal, dat in hun ogen meer recht doet aan de veelzijdige werkelijkheid. Zij klagen de laatste jaren steen en been over het gebrek aan ruimte voor hun manier van werken, en met reden want zelfs in deze tentoonstelling gaan ze gewoon mee in de mallemolen van het snelle, flitsende, zap-klare beeld. Maar hoe het zover gekomen is, laat staan of en hoe het anders zou kunnen, dat zie je niet. Of beter gezegd: je ziet het voor je ogen afspelen, maar begrijpen doe je er niks van. En ook dat is welbeschouwd aardig symbolisch voor de fotografie. [NRC Handelsblad, 30dec1995]
'The crash of the Lady Be Good' heet de tentoonstelling waarmee fotobureau ABC Press haar zestigste verjaardag viert in het Amsterdams Centrum voor Fotografie. Het is een wat merkwaardige titel, want de foto van die in de Tweede Wereldoorlog in de Libische woestijn neergestorte en ergens in de jaren vijftig teruggevonden bommenwerper met die naam is slechts een willekeurig keuze uit de ruim hondertwintig geëxposeerde foto's. Kennelijk moet de titel symbolisch worden opgevat. Maar wat crasht er dan? Het zou wel eens de fotojournalistiek zélf kunnen zijn, die dolgedraaide veelvraat die alles verorbert, van klein geluk tot grote gruwel.
Want kijk maar: Fred Astaire bij een berg dansschoenen, Eva Braun en Adolf Hitler genoeglijk op de canapé, Margareth Thatcher in een afzichtelijk blauwe avondjurk, O.J. Simpson met Nicole Brown en kind (het was 1986), Gorbatsjov, Elizabeth Taylor en Larry Fortensky, een geblakerde straathoek in Beiroet, een lijk in Goma, een lijk in Koeweit.
Het werd gefotografeerd, gedistribueerd (mede dank zij ABC), gepubliceerd, gezien, weggegooid - de levenscyclus van het beeld die zich in een steeds razender, verwarrender tempo afspeelt. En precies zo hangt het drie verdiepingen vol aan de wanden van het ACF - verbrijzelde, onsamenhangende brokstukken van de werkelijkheid, gemaakt door zo'n honderd fotografen.
Die fotografen behoren tot de beste uit het vak, en slechte foto's zijn op deze tentoonstelling dan ook nauwelijks te vinden, of het zou het papparazzi-werk moeten zijn (want ook dat wordt geleverd door ABC) dat met punaises op een overgebleven wandje bij de ingang is geprikt. Maar uit wat al die foto's gezamenlijk laten zien, valt met de beste wil geen overzichtelijk beeld van de wereld meer bij elkaar te puzzelen.
Mooie en soms beroemde fragmenten zijn erbij, dat wel. Een recente foto van Sebastiao Salgado bijvoorbeeld, gemaakt in een wasserij in Bombay: vluchtelingen uit Uttar Pradesh slaan wasgoed uit, het water hangt in een waaier van druppels rond hun hoofd. Of Lord Snowdons portret van Lady Di op een vergulde stoel waarvan het velours duidelijk sleetse plekken vertoont, en zo gefotografeerd dat ze eigenlijk niet op maar naast die troon lijkt te zitten.
Van Don McCullin hangt er de nog altijd ziekmakende foto van het uitgemergelde Albino-jongetje in Biafra (1969), van Robert Capa die van de kaalgeschoren vrouw die kort na de bevrijding wordt opgejaagd in de straten van Chartres, Henri Cartier-Bresson is aanwezig met zijn beeld van drie mannen die staand op een verhoginkje over de eerste stenen van de Muur een blik proberen te werpen op wat vanaf toen ineens het Oosten heette.
Ze hangen temidden van soortgelijke foto's, hier en daar op onderwerp gesorteerd zoals historisch nieuws, politici, glamour (diverse keren), en natuurlijk oorlog in soorten en maten - van Afrika tot Azië, van Beiroet tot Grozny. Het enige dat ontbreekt is alledaags (laat staan vrolijk) leven, maar daarop wordt het zoeklicht van de internationale fotojournalistiek zoals bekend slechts zelden gericht.
Een visie op heden, verleden of toekomst van het vak valt uit de tentoonstellig niet te destilleren. Dat mag ook blijken uit het feit dat het telkens gaat om individuele foto's, zelfs bij die fotografen die erom bekend staan doelbewust in serie te werken, zoals Salgado, Josef Koudelka of Gilles Peress. Zij zijn geen jagers op die ene foto maar makers van een verhaal, dat in hun ogen meer recht doet aan de veelzijdige werkelijkheid. Zij klagen de laatste jaren steen en been over het gebrek aan ruimte voor hun manier van werken, en met reden want zelfs in deze tentoonstelling gaan ze gewoon mee in de mallemolen van het snelle, flitsende, zap-klare beeld. Maar hoe het zover gekomen is, laat staan of en hoe het anders zou kunnen, dat zie je niet. Of beter gezegd: je ziet het voor je ogen afspelen, maar begrijpen doe je er niks van. En ook dat is welbeschouwd aardig symbolisch voor de fotografie. [NRC Handelsblad, 30dec1995]