Elleboog op de toog

[Over Ralph Gibson: The Spirit of Burgundy]

Een in overall en pantoffels gestoken Fransman vlak over de drempel van het café (de schaduw van de letters BAR zijn te lezen op zijn rug) en het op een muur getekende silhouet van Napoleon. Een kitscherig gouden kruis aan een halskettinkje naast vier foto's van glooiende wijngaarden. Het priemende oog van een haan tegenover hoog opgetaste hooibalen. De plooien in een priestergewaad naast de vertakkingen van de wilg op het dorpsplein. Met dergelijke tegenstellingen, afwisselend in zwart-wit en kleur, probeert de Amerikaanse fotograaf Ralph Gibson door te dringen tot het hart van Bourgondië, een streek die volgens Gibson 'evenveel gevoel als geografie' is.
Gibson (1939, hij woont afwisselend in New York en Parijs) is een veelzijdig kunstenaar: hij filmde samen met Robert Frank, was oprichter van uitgeverij Lustrum Press, en maakte een handvol fotoboeken waarvan The Somnambulist (1970) en Tropism (1987) de bekendste zijn.
Als fotograaf schakelt hij moeiteloos over van interieurs op landschap, van portret op architectuur. Toch doen dat soort genre-aanduidingen geen recht aan zijn benadering. Gibson is in alle gevallen vooral een fotograaf van terloopse details: de elleboog leunend op de toog, het patroon van de kanten vitrage, de oogopslag van de serveerster.
Al zijn de combinaties soms een beetje gedwongen en voor de hand liggend (de blinde ogen van een standbeeld naast vier kleurige landschapjes), die visuele eigenzinnigheid maakt van The Spirit of Bourgundy allesbehalve een toeristisch boek. [2jun1995]