Lyrisch enthousiast

[Over: Merry A. Foresta en John Wood, Secrets of the Dark Chamber]

De 'Daguerrotypie' heeft in de fotografiegeschiedenis altijd een bijzondere plaats ingenomen. Niet alleen vormde het met zilver bedekte en door jodiumdamp lichtgevoelig gemaakte koperen plaatje de basis voor het eerste algemeen bruikbare fotografische procedé, door zijn verfijnde toonschaal en korrelloze scherpte is het ook onvergelijkbaar met elke andere fotografische afbeelding. Na de bekendmaking, op 19 augustus 1839 in Parijs, van de naar haar uitvinder Louis Daguerre vernoemde techniek verspreidde de fotografie zich ongekend snel, zowel in Europa als in Amerika. Vooral in de Nieuwe Wereld zou de daguerrotypie een grote vlucht nemen, geschikt als het was voor een natie die nog druk doende was zichzelf te ontdekken.
In Secrets of the Dark Chamber laten Merry Foresta en John Wood aan de hand van 152 uitmuntend gereproduceerde afbeeldingen (menigmaal inclusief hun vergulde en met houtsnijwerk versierde lijstjes) zien hoe enthousiast en veelzijdig de camera door die eerste Amerikaanse fotografen werd gehanteerd. Zij portretteerden niet alleen hun landgenoten maar vooral hun land; de stadsgezichten en de winkelstraten, statige woonhuizen en boerenschuren, de goudzoeker en de apotheker, de Niagara waterval en het Capitool. En soms lieten ze zichzelf vastleggen zoals de stalhouder annex fotograaf op deze anonieme afbeelding uit circa 1848. Gezamenlijk moeten de foto's iets oproepen van het verbijsterende effect dat het nieuwe medium had op Daguerre's tijdgenoten, aldus de samenstellers. Maar ondanks de vaak argeloze schoonheid van de afbeeldingen is die rol vooral weggelegd voor de eveneens in het boek opgenomen teksten: nieuwsberichten uit The New Yorker, het verslag van iemand die zich voor het eerst laat portretteren, lyrisch enthousiaste beschouwingen en, ook dat, het eerste gebakkelei over de status van deze nieuwigheid.
Èchte fotografen moeten zich maar snel leren onderscheiden van de knutselaars en de handelaren, schreef een artistiek bevlogen beoefenaar al in 1851. [NRC Handelsblad, 10feb1996]