AMSTERDAM, 4 MAART. Bij de opruiming van een archief in de Engelse stad Birmingham zijn 74 tot nu toe onbekende opnamen van de Engelse fotograaf Bill Brandt ontdekt. De foto's, interieurs en exterieurs van woningen, werden gemaakt in opdracht van de Bourneville Village Trust, een door de in Birmingham gevestigde chocolade-fabrikant Cadbury opgerichte instelling 'ter verbetering van de woonomstandigheden van de Britse arbeidersklasse'.
De foto's zijn gemaakt in Birmingham en London en contrasteren de woon- en leefomstandigheden in verschillende typen huizen, van 'rug-aan-rug woningen' tot de moderne nieuwbouwwijken uit de jaren dertig. Qua onderwerp en stijl zijn ze karakteristiek voor Brandt's werkwijze in het begin van de jaren dertig. Op grond van in een aantal foto's voorkomende kalenders en kranten bestaat echter het vermoeden dat de foto's in het voorjaar van 1943 gemaakt zijn. Onduidelijk is nog of dit voor alle foto's geldt: Brandt gebruikte veelvuldig eerder gemaakte foto's bij de uitvoering van opdrachten.
De vondst bestaat uit 66 negatieven en een album met 74 originele afdrukken. De afdrukken zijn gemaakt van de negatieven, waarvan er acht ontbreken. Het album is zorgvuldig samengesteld en lijkt door de groepsgewijze opbouw en de pagina-indeling op een door Brandt samengestelde plakproef voor een boek. Het is onbekend of de foto's inderdaad bedoeld waren voor een dergelijke publikatie. Een andere mogelijkheid is dat de foto's gemaakt zijn in het kader van een eveneens in opdracht van de Trust in 1942/43 vervaardigde film. Een aanwijzing voor dit laatste zou kunnen liggen in de vlakke en felle belichting van een aantal foto's.
De meningen over het belang van de vondst lopen uiteen. Peter James, beheerder van de fotocollectie van de Birmingham Central Library waar de ontdekking werd gedaan, spreekt van een uniek tijdsdocument dat kenmerkend is voor Brandt's sociaal documentaire werk.
Mark Haworth-Booth, curator van het Victoria and Albert Museum in London en een groot kenner van het werk van Brandt, trekt het belang van de vondst echter sterk in twijfel. Brandt was een zeer kritisch redacteur van zijn eigen werk. Geen van de foto's is ooit in zijn boeken verschenen. Dat is een aanwijzing voor zijn oordeel erover.
De in Duitsland geboren Bill Brandt (1904-1983) geldt als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Britse sociaal-documentaire fotografie. Zijn boek The English at Home (1936) wordt beschouwd als een van de klassiekers van het genre. Als fotojournalist werkte hij onder meer voor Picture Post, Life en Harper's Bazaar. Tijdens de Tweede Wereldoorlog documenteerde Brandt voor het Ministry of Information de invloed van de oorlog op het dagelijks leven en legde voor de National Buildings Record de door de Duitse luchtaanvallen bedreigde historische gebouwen en monumenten vast. Na de oorlog legde Brandt zich toe op het fotograferen van landschap, naakt een portretten.
De nu aan het licht gekomen foto's zullen in het voorjaar van 1995 in Birmingham voor het eerst gexposeerd worden. Bij die gelegenheid zal ook het album in boekvorm verschijnen. [in: NRC Handelsblad, 4mrt1994]