Pretentieloos maar helder

[Over: Martin Harlaar, Terschelling Vooruit, 1900-1940, (foto's: Hendrik en Jan Duijf ]

Toen op 9 december 1929 het Engelse stoomschip Benwyvis ter hoogte van paal 9 strandde op de kust van Terschelling, waren vader en zoon Duijf er als de kippen bij om de gebeurtenis vast te leggen. Ze behoorden tot de weinige (amateur)fotografen van 'Skylge', maar wie van de twee bovenstaande foto feitelijk maakte is niet bekend. Vader Hendrik overleed in 1950, negenenzeventig jaar oud, en zoon jan, zesentachtig inmiddels, kan het zich niet meer herinneren. vandaar dat de zeventig foto's in het boek Terschelling Vooruit dat vandaag in museum 't behouden Huys op het eiland wordt gepresenteerd, aan beide worden toegeschreven.
Terschelling Vooruit beslaat ruwweg de periode 1900-1940, waarin het in de loop van de 19-de eeuw danig verarmde eiland snel moderniseerde. In 1907 kreeg de Brandaris elektrisch licht, twee jaar later werd begonnen met de bouw van een gasfabriek. Nog tot 1910, toen de hoofdverkeersweg van West naar Oost werd bestraat, vormde de kade het enige stuk verharde weg op het eiland. Er ging lang delibereren aan vooraf: klinkers kostten immers eindeloos geld, want voortaan zouden de paarden beslagen moeten worden.
Hendrik en Jan Duijf legden het allemaal vast, pretentieloos maar helder en overzichtelijk: het veranderende landschap, de haven, de zeldzamer wordende klederdrachten, de winkeltjes en de straatjes in West en natuurlijk de eerste toeristen bij het rond 1915 geopende badpaviljoen.De afdrukken in het boek zijn gemaakt van glasnegatieven die, zoals samensteller Martin Harlaar schrijft in zijn voorwoord, ook zelf deel uitmaken van het vergankelijke verleden dat ze laten zien: het glas zit vol krassen, is hier en daar gebarsten en soms ontbreekt er zelfs een stuk.
Zijn teksten in het boek vormen een kleine sociale geschiedenis van het eiland, waaruit ook blijkt dat de Skylgers lang niet altijd blij waren met al die veranderingen. Het eigene en overgeleverde werd ingeruild voor 'stadsbanaliteiten', meenden ze, een geluid dat ook vandaag de dag nog te beluisteren valt. [NRC Handelsblad, 30mrt1996]