Richtingloos ratjetoe

 [Over Helena van der Kraan en Láslò Moholy Nagy, in: Het Domein, Sittard]

Het Domein, het Sittardse Centrum voor Beeldende Kunst (dat tevens onderdak biedt aan het Nederlands Fotomuseum) presenteert gelijktijdig werk van de aan het Bauhaus verwante fotograaf Láslò Moholy Nagy (1895-1946) en van de Tsjechisch-Nederlandse Helena van der Kraan.
Van Moholy-Nagy worden twintig fotogrammen (waarbij zonder tussenkomst van een camera met licht op fotopapier wordt gewerkt) en fotosculpturen (collages) getoond, alsmede enkele 'gewone' foto's. Het getoonde werk laat geen enkel misverstand bestaan over zijn experimenteerdrift (de extreme standpunten en close-ups, de voor de tijd zo kenmerkende strenge diagonalen). De presentatie oogt nogal bij elkaar gegrabbeld en doet op geen enkele wijze recht aan het historische gewicht van zijn oeuvre.
Helena van der Kraan legde zich jarenlang toe op het maken van dromerige stillevens, recentelijk houdt ze zich vooral bezig met portretten. De stillevens zijn divers van aard, maar het gaat veelal om huis-, tuin- en keukenzaken, waarbij Van der Kraan een voorkeur heeft voor doorkijkjes vanuit een bovenraam. De enige samenhang tussen al die foto's lijkt de vraag te zijn hoe 'het' er op de foto uit zou zien, waarbij 'het' kan variëren van een wijnglas op tafel of lege flessen in de badkuip tot de tandenborstels op de vensterbank. Enkele uitzonderingen daargelaten, zijn het ongeconcentreerde en soms zelfs bedroevend slecht afgedrukte foto's - uitgebeten en vlak, en zonder de warme intimiteit die haar onderwerpskeuze zou doen vermoeden.
Eenzelfde richtingloos ratjetoe bieden de in een apart zaaltje getoonde portretten: vijf mannenkoppen of 'vriendelijk kijkende mensen' bij elkaar in een lijst, enkele een fractie van een seconde na elkaar gemaakte portretten (inderdaad: let op de verandering in de mimiek en de ogen), een handjevol ingekleurde gomdrukken. Veel foto's, weinig visie is het overheersende gevoel. [in: NRC Handelsblad, 3mrt1995]