[Over Hans-Jürgen Burkard: Jenseits von Kreml und Rotem Platz]
Burkard (1952) vertrok in 1989 voor het weekblad Stern naar Moskou met als opdracht de 'witte vlekken' op de journalistieke landkaart van de voormalige Sovjet-Unie te fotograferen: de criminaliteit, de arbeidsomstandigheden in de industrie, het ecologische rampgebied Siberië. Misschien daarom dat zijn foto's in niets lijken op de vriendelijke beelden die de Nederlandse fotografe Bertien van Manen er verzamelde voor haar veelvuldig onderscheiden boek Honderd zomers, honderd winters.
Burkards foto's zijn dieptriest: een met monsterlijke zweren overdekte oorlogsinvalide zonder benen, die zich op een plank op wieltjes door Moskou rolt, de lijkenhuizen die overvol zijn omdat de nabestaanden geen geld hebben voor een begrafenis, de handel in geaborteerde foetussen, de tienjarige lijmsnuiver die vastzit wegens meervoudige moord. In zijn nawoord verontschuldigt de fotograaf zich er zelfs een beetje voor. Het is allemaal wel erg duister geworden, schrijft hij, en in de toekomst zal hij wat vaker 'normale mensen' gaan fotograferen.
Maar wat is normaal in een land dat (volgens inleider Jevgeni Popov) ten prooi is aan de Grote Verwarring? Waar, zoals Burkard laat zien, de uit een gebroken pijpleiding lekkende olie in brand wordt gestoken opdat het niet in de bodem verdwijnt, de nouveau riche haar feestjes luister bijzet met dubbelgangers van Hitler en Brezjnev, en staalarbeiders hun aftandse fabriek 'Buchenwald' noemen? [NRC Handelsblad, 2sep1995]
Foto: In het Herseninstituut in Moskou worden de hersenen van onder anderen Stalin, Sacharov, Eisenstein en Spengler op sterk water bewaard. Tussen de glasplaatjes de gefileerde grijze cellen van Lenin. Het is een van de ruim honderdtwintig even harde als onwerkelijke (kleuren)foto's in Jenseits von Kreml und Rotem Platz van de Duitse fotojournalist Hans-Jürgen Burkard.
Burkard (1952) vertrok in 1989 voor het weekblad Stern naar Moskou met als opdracht de 'witte vlekken' op de journalistieke landkaart van de voormalige Sovjet-Unie te fotograferen: de criminaliteit, de arbeidsomstandigheden in de industrie, het ecologische rampgebied Siberië. Misschien daarom dat zijn foto's in niets lijken op de vriendelijke beelden die de Nederlandse fotografe Bertien van Manen er verzamelde voor haar veelvuldig onderscheiden boek Honderd zomers, honderd winters.
Burkards foto's zijn dieptriest: een met monsterlijke zweren overdekte oorlogsinvalide zonder benen, die zich op een plank op wieltjes door Moskou rolt, de lijkenhuizen die overvol zijn omdat de nabestaanden geen geld hebben voor een begrafenis, de handel in geaborteerde foetussen, de tienjarige lijmsnuiver die vastzit wegens meervoudige moord. In zijn nawoord verontschuldigt de fotograaf zich er zelfs een beetje voor. Het is allemaal wel erg duister geworden, schrijft hij, en in de toekomst zal hij wat vaker 'normale mensen' gaan fotograferen.
Maar wat is normaal in een land dat (volgens inleider Jevgeni Popov) ten prooi is aan de Grote Verwarring? Waar, zoals Burkard laat zien, de uit een gebroken pijpleiding lekkende olie in brand wordt gestoken opdat het niet in de bodem verdwijnt, de nouveau riche haar feestjes luister bijzet met dubbelgangers van Hitler en Brezjnev, en staalarbeiders hun aftandse fabriek 'Buchenwald' noemen? [NRC Handelsblad, 2sep1995]