Van archaïsch naar modern

[Over Cary Markerinks Album, in: Paviljoens, Almere]

De voormalige Documenta-paviljoens in Almere vormen een toepasselijk decor voor het werk van landschapsfotograaf Cary Markerink. Vanuit de aluminium en glazen constructie heb je ruim zicht op de lokale gruwel van architectonisch correct beton en groen. Wat daaraan vooraf is gegaan (althans in denken, in de tijd) laat Markerink binnen zien in een veertigtal foto's, variërend van grote overzichtelijke landschappen (glooiende heuvels, een door bomen geflankeerd landweggetje, een vers geploegde akker) tot precieuze panorama's op een formaat van 4 bij 10 cm.
Met hun kalme en klassieke beeldopbouw ogen Markerinks landschappen veelal onaangeroerd, maar toch zijn ze telkens door mensenhand geboetseerd, wat aan zijn foto's een onderhuidse spanning geeft. In Album, het titelwerk van de tentoonstelling, is deze spanning zelf tot onderwerp gekozen. In een assemblage van 25 panoramafotootjes voltrekt zich in een denkbeeldige (want op verschillende locaties gefotografeerde) landstreek een transformatie van archaïsch naar modern.
Album opent met een foto van een genoeglijk in een heuvelplooi gelegen herberg (zo'n uit keien opgetrokken stormvast bouwwerk, zoals je in Ierland of Wales kunt vinden) en eindigt met die van een pas aangelegde brug. In de foto's daartussen maken de heuvels plaats voor een zandvlakte, en die weer voor snelweg, spoorbrug en flatwijk. Een netwerk van pijplijnen vervangt de eenvoudige holle boomstam.
Eigenlijk gaan Markerinks foto's niet over het landschap als zodanig maar over het kijken ernaar. Het knappe schuilt er daarbij in dat hij een snelweg even mooi kan doen lijken als een heuvel, een boom even warm als een lantaarnpaal. Het gevolg is echter wel dat ze je ook onaangedaan laten: je voelt nergens die bij het landschapsgenre horende behoefte eens in zo'n foto te vertoeven.
Helaas wordt Markerinks expositie hier en daar onderbroken door schilderijen van Gerard Polhuis, met wie hij gezamenlijk exposeert. Weliswaar detoneren diens figuratieve schilderijen met steeds terugkerende sjabloonachtige elementen (engel, globe, kruis) niet bij de foto's, ze versnipperen de presentatie wel waardoor het werk aan samenhang inboet.
Het vele glas van de Paviljoens zorgt voor hinderlijke reflecties: om de foto's van Album goed te kunnen bekijken moet je eigenlijk een keukentrapje meenemen. [in: NRC Handelsblad, 3mrt1995]