[Over: Jan Everhard, Een vrijplaats voor een vluchteling]
Een vrijplaats voor een vluchteling is allesbehalve een spetterend fotoboek. Saai is het woord dat je eerder zou willen gebruiken. Want de mensen op de zeventig zwart-witfoto's van Jan Everhard, als freelancer gespecialiseerd in de parlementaire fotografie, zijn vooral bezig met wachten, zitten, rondhangen en het voeren van gesprekken.
Dat heeft alles te maken met het onderwerp van zijn boek: asielzoekers in Nederland. Het is samengesteld uit de foto's die hij in de loop der jaren maakte; de vroegste foto's zijn van Turkse christenen die in 1979 in de Sint-Jan van Den Bosch hun dreigende uitzetting poogden te voorkomen, het merendeel stamt echter uit de jaren negentig. Everhard volgt hun traject van de (wan)hoop; van aankomst, aanmeldcentrum, grenshospitium en opvangcentrum tot, voor de enkele gelukkigen, de eerste gelegaliseerde schreden in Nederland. Uiteraard besteedt hij daarbij ruimschoots aandacht aan het malen der ambtelijke molens en aan het moeilijke gewenningsproces van de buitenlanders, zoals blijkt uit bovenstaande foto, daterend van december 1993, waarop een Liberiaanse asielzoeker in de eetzaal van het grenshospitium poogt zich het Nederlandse voedsel te doen smaken.
Everhards benadering is gedeeltelijk ook een bewuste keuze: hij wilde geen sensationele, esthetische of anderszins aanlokkelijke foto's maken van zijn zo schrijnende onderwerp, maar zo dicht mogelijk bij de sleetse, alledaagse werkelijkheid van zijn hoofdrolspelers blijven. Het is het soort eerlijkheid dat past in wat met een in onbruik geraakt woord 'sociale fotografie' heet.
In zijn inleiding schrijft Daan Bronkhorst, als onderzoeker en auteur werkzaam voor diverse vluchtelingenorganisaties, een beknopte geschiedenis van het asielbeleid in Nederland. Over de Nederlandse zelfgenoegzaamheid en eigendunk als gastvrij land, de stemmingmakerij van politici en de neergaande lijn in wetgeving en rechtsbescherming. De titel van het boek mag gerust met een stevige korrel zout genomen worden. [NRC Handelsblad, 20apr1996]
Een vrijplaats voor een vluchteling is allesbehalve een spetterend fotoboek. Saai is het woord dat je eerder zou willen gebruiken. Want de mensen op de zeventig zwart-witfoto's van Jan Everhard, als freelancer gespecialiseerd in de parlementaire fotografie, zijn vooral bezig met wachten, zitten, rondhangen en het voeren van gesprekken.
Dat heeft alles te maken met het onderwerp van zijn boek: asielzoekers in Nederland. Het is samengesteld uit de foto's die hij in de loop der jaren maakte; de vroegste foto's zijn van Turkse christenen die in 1979 in de Sint-Jan van Den Bosch hun dreigende uitzetting poogden te voorkomen, het merendeel stamt echter uit de jaren negentig. Everhard volgt hun traject van de (wan)hoop; van aankomst, aanmeldcentrum, grenshospitium en opvangcentrum tot, voor de enkele gelukkigen, de eerste gelegaliseerde schreden in Nederland. Uiteraard besteedt hij daarbij ruimschoots aandacht aan het malen der ambtelijke molens en aan het moeilijke gewenningsproces van de buitenlanders, zoals blijkt uit bovenstaande foto, daterend van december 1993, waarop een Liberiaanse asielzoeker in de eetzaal van het grenshospitium poogt zich het Nederlandse voedsel te doen smaken.
Everhards benadering is gedeeltelijk ook een bewuste keuze: hij wilde geen sensationele, esthetische of anderszins aanlokkelijke foto's maken van zijn zo schrijnende onderwerp, maar zo dicht mogelijk bij de sleetse, alledaagse werkelijkheid van zijn hoofdrolspelers blijven. Het is het soort eerlijkheid dat past in wat met een in onbruik geraakt woord 'sociale fotografie' heet.
In zijn inleiding schrijft Daan Bronkhorst, als onderzoeker en auteur werkzaam voor diverse vluchtelingenorganisaties, een beknopte geschiedenis van het asielbeleid in Nederland. Over de Nederlandse zelfgenoegzaamheid en eigendunk als gastvrij land, de stemmingmakerij van politici en de neergaande lijn in wetgeving en rechtsbescherming. De titel van het boek mag gerust met een stevige korrel zout genomen worden. [NRC Handelsblad, 20apr1996]