Bijna veertig foto's Kertész op veiling

AMSTERDAM, 15 APRIL. Christie's in New York veilt aanstaande donderdag het opmerkelijke aantal van 37 foto's van de Hongaarse fotograaf André Kertész (1894-1985). Kertész gold bij leven als een van de belangrijkste fotografen van de twintigste eeuw, maar pas na zijn dood werden zijn opnamen een gewild en duur betaald verzamelobject.

In kwantiteit, kwaliteit en zeldzaamheid is het aanbod in New York uitzonderlijk. In kringen van koopkrachtige liefhebbers wordt dan ook reikhalzend uitgekeken naar de veiling, waarbij ook enkele vroege drukken van zijn beroemde foto's van het atelier van schilder Piet Mondriaan onder de hamer komen.

Eenentwintig van de foto's zijn afkomstig uit een portfolio dat na Kertész' dood in zijn studio werd ontdekt. De huidige eigenaar, de Canadese galeriehouder en fotohandelaar Jane Corkin, heeft deze serie de afgelopen jaren met zowel oorspronkelijke als recentere drukken aangevuld tot een vrijwel complete replica van Kertész' eerste solo-expositie uit 1927.

Topstuk uit de collectie is Chez Mondrian, een foto van het trappenhuis voor Mondriaans atelier met tafel en vaas op de voorgrond. De geschatte opbrengst van deze foto, formaat 11 bij 8 centimeter, bedraagt tussen de 180.000 en 220.000 dollar. Voor vintage prints van Mondriaans studio en van zijn pijp en brillen worden bedragen tussen de 150.000 en 200.000 dollar verwacht. De hoge prijzen van de foto's worden mede verklaard door het carte-postale-papier waarop ze zijn gedrukt en dat Kertész slechts korte tijd heeft gebruikt. Een van de goedkoopste Kertész-foto's op de veiling is een landschap met wijnkelders, in 1919 gemaakt in Budafok, Hongarije. De afdruk meet 4 bij 5 centimeter en wordt ingezet voor 4.000 dollar.

Volgens de Nederlandse verzamelaar en Kertész-liefheber Willem Diepraam zeggen de veilingprijzen minder over de appreciatie voor Kertész' werk dan over de kunstmarkt. Sinds de jaren tachtig is het in de eerste plaats keiharde business geworden.

Kertész zelf zou er ongetwijfeld laatdunkend op hebben gereageerd aldus Diepraam, die de fotograaf ook persoonlijk heeft gekend. Hij was uiterst cynisch over wat hij het kunstvolkje noemde.

Dat Kertész momenteel niet de enige fotograaf is voor wie de verzamelaar bereid is veel te betalen, demonstreren de vraagprijzen van andere ter veiling aangeboden foto's. Zo wordt voor een foto die de Amerikaan Charles Sheeler rond 1920 maakte van een door Baroness Elsa vervaardigd sculptuur van Marcel Duchamp een opbrengst verwacht van ongeveer 120.000 dollar. Ook een van de slechts vier bekende naaktfoto's gemaakt door de 19de-eeuwse fotograaf Gustave Le Gray mag voor dit bedrag van eigenaar wisselen. [NRC Handelsblad, 15apr1997]