Meer dan 18.000 interviews nam Alfred C. Kinsey af voor zijn baanbrekende studies Sexual Behaviour in the Human Male (1948) en Sexual Behaviour in the Human Female (1953). Beide boeken, gezamenlijk bekend als The Kinsey Reports, gaven onderbouwd door eindeloze statistieken voor het eerst een inzicht in de seksuele praktijken van de Amerikanen.
Behalve feiten verzamelde Kinsey echter ook erotische attributen, boeken, tijdschriften en kunst, wat leidde tot een van de grootste collecties erotica ter wereld. Onderdeel van deze collectie (er wordt tot op heden werk aan toegevoegd) is ook een verzameling van inmiddels ruim 75.000 foto's waarvan in het sobere maar goed verzorgde Peek voor het eerst 125 worden gepubliceerd.
De foto's (op een enkele uitzondering na in zwart-wit) variëren van pin ups uit de jaren vijftig en even heimelijke als
onbeholpen privé-kiekjes tot reclamefoto's voor de nudistenbeweging en werk van inmiddels gerespecteerde kunstenaars als baron Wilhelm von Gloeden, George Platt Lynes en Joel-Peter Witkin.
De vroegste afbeelding stamt uit circa 1890, de meeste recente uit 1997 - al doet die erg ouderwets aan: het is een serie foto's van een masturberende man geplaatst tegen een achtergrond zoals Edward Muybridge (1830-1904) die gebruikte voor zijn klassiek geworden bewegingsstudies.
Hoewel de bedoeling van de meeste foto's duidelijk is hebben bij menig fotograaf onmiskenbaar ook esthetische of anderszins artistieke overwegingen een rol gespeeld: het licht zacht, de details omfloerst, de poses verhullend. En soms heeft het resultaat met het verstrijken van de tijd als vanzelf een artistiek cachet gekregen zoals het stukje huisvlijt van ene Charles Guyette die omstreeks 1940 op een foto van een naakte vrouw met inkt nauwgezet riemen en kettingen tekende.
Ondanks de willekeurige chronologische volgorde van de foto's maakt het boek duidelijk dat erotische fotografie in de loop der jaren steeds meer gefixeerd is geraakt op close-ups van geslachtsdelen, bij voorkeur in werking.
De historische afbeeldingen in Peek met hun theatrale poses, slonzige huiskamertjes en sokophouders hebben dan ook eerder een vertederend dan een opwekkend karakter. Een naakte vrouw die met een blokfluit een slangenbezweerders-act ten beste geeft, een in leer geklede dame die met een zweep een speelgoedhondje dresseert, een in vol kostuum geënsceneerde eerste huwelijksnacht - het werkt nu in de eerste plaats op de lachspieren. Al is het fotografisch beslist een stuk volwassener dan de hedendaagse porno.
-----
Over: Peek. Photographs from the Kinsey Institute.
Verschenen in NRC Handelsblad, 23 februari 2001