Lawine

[Over de openingsavond van Paris Photo. NRCH, 14nov2002]

Hoeveel foto's zouden er te zien zijn op Paris Photo, de grootste fotobeurs van Europa, die gistermiddag opende onder overweldigende publieke belangstelling - volgens de organisatie ruim 10.000 mensen. Vijfduizend foto's, twintigduizend? Iedere telpoging sneuvelt binnen vijf minuten. Oog in oog met de verwarrende variatie van levensgrote tot postzegelkleine, kleurige tot zwartwitte, geënsceneerde tot gevonden, overbekende tot onbekende foto's. Er is, vinden de insiders, geen touw aan vast te knopen. Of het zou moeten zijn dat de foto's die als hedendaags en courant worden gepresenteerd steeds meer bedoeld lijken voor op de koffietafel en boven de bank, waarbij - recessie of niet - op een euro meer of minder niet wordt gekeken.

Op een steenworp afstand van de door de beursorganisatie verzorgde tentoonstelling van de Amerikaanse landschapsfotograaf Ansel Adams, staan verenigd in een keurig blokje de zes Nederlandse galerieën die gezamenlijk het `beursstatement' voor hun rekening nemen; de speciale presentatie waarmee Paris Photo sinds enkele jaren telkens de actuele fotografie uit één land onder de aandacht brengt. Hoewel de stand op de beursplattegrond opvallend gekleurd is valt de presentatie in werkelijkheid nauwelijks op - maar hoe kan het ook anders, temidden van het visuele bombardement. Ook inhoudelijk onderscheidt de Nederlandse fotografie zich nauwelijks van de hedendaagse fotografie die elders wordt getoond.

Galerie Aschenbach & Hofland biedt, naast foto's van met gemalen koffie of een plak zalm belegde gezichten van Marcel van der Vlugt, enkele landschappen van Marnix Goosens waarin de klaprozen vaag zijn en de wolk en het struikgewas elkaar het zicht proberen te ontnemen.
MK Galerie biedt de moedwillig karige grote stadsbeelden van Frank van der Salm, die in zoete aantrekkelijke kleuren de kille en onaantrekkelijke wereld van parkeergarage en flatbouw toont. Cokkie Snoei presenteert de zelfportretten waarin Risk Hazenkamp zich afbeeldt in androgyne maar naar filmclichés (James Dean, Humprey Bogart, Arnold Schwarzenegger) verwijzende foto's. Het zijn degelijke, tot in de puntjes verzorgde foto's, maar wezenlijk onderscheiden doen ze niet. De meest opvallende fotograaf in het statement is Désirée Dolron, van wie in de stand van de Amsterdamse galerie Loerakker sfeervolle Cubaanse reportagefoto's en vier digitaal gemanipuleerde portretten hangen. Geïnspireerd door de Vlaamse primitieve schilders doen ze in hun verstilde schoonheid bijna middeleeuws aan.

Toch is de gezamenlijke presentatie van het statement niet representatief voor de Nederlandse fotografie, daarvoor is het in genre en benadering te smal. Die beperking wordt enigszins gecompenseerd door zeven andere Nederlandse galeriehouders, die elders op de beurs acte de présence geven. Galerie Pennings biedt enkele oudere sequenties van Michel Szulc-Kryzanowsk en fleurige bloemstillevens van Margriet Smulders. Flatland Gallery toont onder meer klassieke landschapsfoto's van Corinne Hörmann en nieuw werk van Erwin Olaf, waarin hij de kilte van menselijke relaties vormgeeft door moeder en kind te hullen in rubberen kleding. Galerie Van Zoetendaal biedt de intrigerende close-ups die Harold Strak maakte van de restanten van de muggen en vliegen die de spinnen uit hun web gooiden: minuscule studies van een microscopische wereld die in hun zwartwit doen denken aan hemelfoto's die met ruimtetelescopen worden gemaakt.
Het trekt terecht ruim de aandacht van door de drukte schuifelende bezoekers - zij het kort en niet zelden oppervlakkig. Toch groeit gedurende de openingsavond gestaag het aantal rode stippen ter indicatie van verkoop. Want ook daarin onderscheidt de Nederlandse fotografie zich niet meer van de buitenlandse.