Stel: we hebben het over dromen. Hoe vertel je daarover een verhaal in foto's? Hoeveel foto's heb je nodig? En hoe vertel je dat verhaal zodat het ook zelf een beetje lijkt op een droom, op een manier dus die inhoud en vorm bij elkaar doet passen?
Antwoord: in twee keer vier foto's die op elkaar lijken, maar telkens net even anders zijn, plus één foto van een kleedje. Dat alles in kleur, soms haarscherp, soms bewogen. In foto's die helder zijn als de dag, oranjegeel door het natriumlicht van de straatlantaarns of diep blauwzwart als de nacht.
Althans, wanneer het gedaan wordt door Marjoleine Boonstra.
Negen foto's, meer niet. Ze zijn te zien in een expositie bij galerie Van Zoetendaal in Amsterdam.
Boonstra (1959) begon in de vroege jaren tachtig als fotografe maar geniet inmiddels meer bekendheid als documentair filmmaker. Ze maakte de afgelopen jaren onder meer films over een landbouwconsulent in Kazachstan, Max van der Stoel en de Duitse fotograaf Uwe Laysiepen Ulay.
Het zijn films die, hoewel nadrukkelijk documentaires, beslist geen reportages zijn. Boonstra zoekt telkens naar een vorm die passend is bij de sfeer en het gevoel van haar onderwerp. Zo filmde ze (in 1997) mannen en vrouwen in een vluchtelingenkamp in Bosnië gereflecteerd via een spiegel - een spiegelbeeld dat ze, uit angst voor de confrontatie met wat ze hadden meegemaakt, zelf niet onder ogen konden zien.
Ook als fotografe werkt Boonstra op een filmische manier. Ze zet een toon die ze in een handvol foto's laat resoneren, vervolgens even onderbreekt en dan in een variant weer voortzet.
Op de eerste foto's liggen mensen in het grind onder de Eiffeltoren, soms bij dag, soms bij nacht. Elders ligt een jongetje op het koele marmer naast een fontein. Allen kijken ze naar boven, maar aan hun houding zie je dat hun blik ook naar binnen gekeerd is. De vijfde foto is die van een langs de weg gefotografeerd tapijtje met daarop een afbeelding van de Ka'aba, de zwarte kubus, in Mekka. Daarna vier blauwzwarte foto's, gemaakt op een kiezelstrand in Italië. Het zijn geënsceneerde foto's, kunstmatig wit belicht, waarop telkens een kind te zien is. Op de ene lijkt de wereld te draaien, op een andere overspoeld te worden door het water, op een derde beangstigend beeld ligt een meisje als vergeten tussen de strandstoelen.
Negen foto's, uitgekiend in volgorde gezet en met de suggestie van een verhaal. Dat kun je mager noemen, maar het werkt wel.
Alleen, stel: we hebben het helemaal niet over dromen. Wat dan? [Foto: Marjoleine Boonstra, niet afkomstig uit besproken expositie]