Hoe je het wendt of keert, het dagelijks leven is weinig spectaculair. Ook als je een jaar of zestien bent. Opstaan, ontbijten, naar school, thuiskomen, eten, slapen, opstaan. Tussendoor klets je met vrienden, surft op het internet of kijkt tv. Misschien doe je er een baantje bij, misschien heb je een vriendje of vriendinnetje. Het wil natuurlijk niet zeggen dat het leven saai is. Zeker niet als je zestien bent. Dalen lijken nog diep, bergen nog hoog. En ondanks alle tergende routine weet je al dat er nog van alles te ontdekken en voor de eerste keer te doen is.
Ergens tussen die twee uitersten bewegen zich ook de foto's die Justin Jin (1974) het afgelopen jaar maakte van de drie pubers Sophie, Hakan en Roderick. Hij fotografeerde hen in het kader van Document Nederland, de opdracht die sinds 1997 jaarlijks in samenwerking met NRC Handelsblad wordt verstrekt door het Rijksmuseum. De reeks is een vervolg op de documentaire opdrachten die de afdeling Nederlandse geschiedenis van dat museum sinds 1975 verstrekte.
Op zoek naar Sophie, Hakan & Roderick heet het resultaat van Jins bijdrage aan dit inmiddels imposante beeldverslag van Nederland. De tentoonstelling, momenteel te zien in het Fotografiemuseum Amsterdam, omvat ruim veertig kleurenfoto's, gelijkelijk verdeeld over de drie hoofdrolspelers. De in Hongkong geboren Jin is in 2003 onderscheiden met de Canonprijs voor jong journalistiek talent en zijn werk staat regelmatig in het magazine M. Voor de opdracht kroop hij het drietal dicht op de huid. Hij fotografeerde Sophie tijdens haar verjaardagsontbijt en bij het uitpakken van de cadeautjes, Hakan in zijn ondergoed, het vuil op Rodericks nieuwe broek en de gaten in zijn sokken. Iets meer afstand neemt hij bij het volgen van zondagse uitjes met familie (Hakan), het aanklooien met vriendjes (Sophie) en het winkelen met moeder (Roderick). Uitgebreider staat hij stil bij het eigenlijke thema van de opdracht: het leven op en rond school. Verveeld liggen ze er te slapen (Sophie), staren dromerig uit het raam (Hakan) of nemen de leraren onder vuur (Roderick).
De beeldverhalen doen op een vrij journalistieke wijze verslag van de wankele schreden van het drietal op weg naar volwassenheid. Op een vaak wat indirecte maar niettemin heldere manier centreert Jin zijn foto's rond de spanningsbron in hun leven: Sophie is een getalenteerd violiste maar wil zich het leuke leven nog niet laten ontgaan, Hakan kan niet wachten tot hij de handen uit de mouwen kan steken in zijn eigen winkel, Roderick oefent vol branie voor de rol van de advocaat die hij droomt te worden.
Maar wat bovenal opvalt is hoe gewoon en herkenbaar Jins foto's zijn. Hij heeft zich niet willen laten leiden door de modieuze escapades die zo kenmerkend zijn voor het jongerenleven. Evenmin heeft hij zich veel aangetrokken van de artistieke trends in de fotografie. Hij heeft vastgelegd. Gewoon, zou je bijna willen zeggen. De herkenbaarheid doet zich bij eerste aanblik voor als een beperking, maar is bij nadere beschouwing de kracht ervan. Want wat niet opvallend of spectaculair is wordt in de fotografie maar zelden vastgelegd. En juist daarin ligt het belang van Document Nederland, net als in de Rijksmuseumopdrachten die eraan vooraf gingen. Ze laten zien hoe het leven er nu toegaat en de alledaagsheid er uit ziet.
Het betekent ook dat de opdrachten het uiteindelijk moeten hebben van de continuïteit. Dat wordt mooi geïllustreerd door het bijgerecht dat Foam serveert bij Jins presentatie: een keuze uit de zwartwit-foto's die Han Singels en Maja Pejic in de vroege jaren tachtig in het kader van de opdracht maakten van jongeren. Jongens zwemmend in de polder bij Abcoude, een galafeest van het Amsterdams studentencorps, krakers, punkers, boerenzoons, een stelletje op een rock & roll-feest. Toen was het gewoon zoals het was, nu oogt het - zeker voor wie het heeft meegemaakt - in al zijn variatie als een karakterschets van de jaren waarin het verlangen naar vroeger zo zichtbaar streed met het verwarde verlangen naar vooruitgang. Het is allerminst uit te sluiten dat Jins foto's rond 2024 op een zelfde wijze blijk geven hun eigen tijd op de staart te hebben getrapt.
[Illustratie: Sophie, Justin Jin]