Hij werd wereldberoemd met portretten van beroemdheden - van Igor Stravinsky tot John F. Kennedy, van Marilyn Monroe tot Pablo Picasso - maar aan roem had fotograaf Arnold Newman eigenlijk geen boodschap. Wat stelde het nou voor, vroeg hij zich steevast af in de inleidingen die hij schreef voor zijn vele boeken. Wie wereldberoemd heet aan de ene kant van een oceaan, is een nobody aan de andere. Ideeën en daden, daar ging het om. Wat blijvend was, zou de tijd maar moeten leren.
Hoe tijdelijk roem kan zijn had Newman, die afgelopen dinsdag in zijn woonplaats New York overleed aan een hartaanval, ook zelf ondervonden. In de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw maakte hij naam met zorgvuldig geënsceneerde omgevingsportretten; fotos waarin hij zijn zitters op symbolische wijze in een voor hen kenmerkende setting vastlegde. Die fotos sierden met regelmaat de covers van tijdschriften als Life, Look en Harpers Bazaar, en leverden Newman al op zijn 23ste zijn eerste tentoonstelling op. Maar in de daaropvolgende jaren van tegencultuur was het met zijn naam snel gedaan.
Conservatief, glad en te bewonderend, heetten de foto's toen ineens. Pas in de jaren tachtig kreeg Newmans werk de herwaardering die het verdiende en werd hij, met tijdgenoten als Richard Avedon en Irving Penn, gezien als een van de grote vernieuwers van het portretgenre.
Newman begon als kunstschilder, maar stapte in de depressiejaren over op de fotografie. Aanvankelijk maakte hij documentaire fotos in de stijl van Walker Evans en Dorothea Lange. Als tijdelijk manager van een goedkope studio voor familieportretten ontdekte hij zijn talent voor het maken van portretten. Hij ging experimenteren met achtergronden en collagetechnieken, die hij toepaste op fotos van kunstenaars als Marc Chagall en Piet Mondriaan.Beroemd werden zijn fotos van componist Igor Stravinsky - een kleine, peinzende man, geheel overschaduwd door de klep van een monumentale vleugel - en van de Duitse industrieel Alfred Krupp, die hij afbeeldde als een spookachtige, duivelse figuur; een verwijzing naar diens bedenkelijke rol in Hitlers Duitsland.
Ondanks zijn status en zijn band met belangrijke tijdschriften, bleef Newman zijn leven lang freelancer. Hij wilde onafhankelijk blijven van redactionele grillen en portretten kunnen maken zoals hij ze zag - bijvoorbeeld de foto van Stravinsky. Die maakte hij in opdracht van Harpers Bazaar. De foto werd daar afgewezen. De grote Stravinsky, zo klein? Hoe haalde hij het in zijn hoofd.