Flakkelân

op
Flakkelân heet de tentoonstelling,  tot en met 29 augustus te zien in het Fries Museum.
Nieuw woord, die titel. Het hoort bij de foto’s van Stephan Vanfleteren, Belg, radicaal fotograaf.
Vanfleteren woont in Vilvoorde, bijna Brussel. [1] Het heuvelt er, maar zo licht dat het nog vlakte lijkt.
Samen met Rimmer Mulder, toen nog net hoofdredacteur van de Leeuwarder Courant, heb ik Vanfleteren daar vorige zomer opgezocht. Na Han Singels en Theo Baart moest nu Vanfleteren fotograferen in Friesland - vooruit, Fryslân - vonden we. [2]
Gelukkig vond Vanfleteren dat ook.

Hij had er al eerder gefotografeerd. Dat wisten we.
Het was hem goed bevallen. Fijn.
Hij herinnerde zich de eerste foto. Ja?
‘Ik zag een kerkje boven een weiland en een dijkje. Ik richtte mijn toestel en ineens vlogen er ganzen door het beeld Nu nog herinner ik me het klikken van mijn sluiter en het zoevend geluid van die vogels. Zo mooi! Ik had ze niet zien aankomen maar ze maakten het beeld compleet.’
Hij had gedacht: op een plek waar ik zoveel geluk heb wil ik nóg wel eens werken.

Maar nu, in de aanloop naar de tentoonstelling (27 juni t/m 29 augustus, 2010), twijfelt hij aan
die eerste foto. Zo’n dijkje, het is toch een verhoging. Eigenlijk past dat niet.
Friesland? ‘Altijd weer vlakte. Alles plat, plat, plat. En daarin lijnen, lijnen, lijnen.’
Wel stug en mooi en sprekend tot het gemoed, jazeker, daar niet van. Maar toch.

Hij zegt: ik kom uit Jacques Brel's plat pays.
Hij dacht: ik ben wel wat gewend. Maar Friesland?
‘Ik voelde me soms een verdwaalde alpinist.’
Zo verzonnen we de titel.
Pays, lân.
Plat, flak.
Ja, met een f. Fryslân schemert er nog doorheen. En platteland ook.

De alpinist begaf zich tevens op het water. Daar fotografeerde hij, bijvoorbeeld, een palingvisser. Die foto stuurt hij nu vooruit, als voorbode.
Er zitten inderdaad veel lijnen in. Maar let vooral op de hoogte en de diepte.

-----

Flakkelân verscheen op papier in Noorderbreedte 3/2010.

-----

[1] Vanfleteren verhuisde korte tijd later naar Veurne, op enkele kilometers van de Vlaamse kust.

[2] De Friese fotografieopdracht werd in 2003 op initiatief van Eddie Marsman / Werkmanslust in het leven geroepen ter gelegenheid van het 250-jarig bestaan van de Leeuwarder Courant. De opdracht, in samenwerking met het Fries Museum, wordt tot op heden verstrekt. Bij de exposities verschijnt steevast een speciale bijlage van de krant als catalogus.
Vanfleteren was de derde fotograaf die de opdracht uitvoerde. Hij werd vooraf gegaan door Han Singels (Takomst Treast, 2003) en Theo Baart (achterland-voorland, 2005) en gevolgd door Kadir van Lohuizen (Vissers, 2015).

Rimmer Mulder nam in 2009 afscheid als hoofdrecateur van de Leeuwarder Courant.

 Bij het maken van Flakkelân werd Stephan Vanfleteren ondersteund door Thom Mercuur, die optrad als 'kwartiermaker'. Ook aten de mannen huisgerookte paling, een van de vele specialiteiten van Mercuur.