Hoedje van papier [7] : Ziel, schoenen


‘Tante Miep is niet de tante van Beppie; ze is getrouwd met opa, die ook niet de opa is van Beppie. Aan tante Miep en Opa brengt Beppie ook een dagelijks bezoek. Ze heeft tante Miep en Opa jaren geleden, toen ze op de stoep zat te huilen, leren kennen. Opa vroeg: waarom huil je? Beppie antwoorde: de kinderen zitten me te pesten en zo hebben ze elkaar leren kennen.
Beppie vertelde dat tante Miep in het bezit was van een tekening van Picasso. Ze heeft deze eens meegebracht, het was een tekening van Constant gereproduceerd in het kader van Openbaar Kunstbezit. Over deze tekening hebben wij het nog wel eens: als de tekening van Picasso of de tekening van Contant (waarschijnlijk de man van de contant-zegels bij de kruidenier.
Beppie heeft zeven zusjes, haar oudste zusje staat aan de kassa in het vleespaleis. Op woensdagmiddag gaat Beppie naar het badhuis. Na afloop gaat ze vaak patat-frites
eten op de markt in de Albert Cuypstraat. Soms gaat ze naar een Kindervoorstelling
van de Toorts, van het Leger des Heils. Dat kost een kwartje. Op de Toorts heeft ze ook eens een goochelaar gezien die een hele hoop scheermesjes met een slokje melk innam; iemand mocht kijken en het was echt waar. Nog andere dingen heeft ze gezien: een vrouw van 900 pond op de kermis, met haar dochter, ook van 900 pond; ze tillen de benen op zodat je goed kunt zien en je krijgt een foto mee; kost 50 cent. Op de kermis zie je ook jongens van 15 of 16 jaar en meisjes van 15 jaar op een draaischijf, de meisjes zitten op de rug van de jongens en wie het laatst van de schijf geslingerd worden moeten elkaar een zoentje geven; kost een kwartje en het heet ezeltje. Bij de zandbak op het Frederiksplein lopen veel zwerfkatten, gemeneriken die je meepikken. Je gaat bijvoorbeeld petat kopen 's avonds, komt er zo'n vent achter je aan, je gaat harder lopen, gaat hij ook harder lopen, je steekt over, steekt hij ook over, dan ga je rennen en dan gaat hij ook harder rennen. Is je dat wel eens gebeurd Beppie? Nee, mij niet me neefje. Blij toe dat ik niet zo'n kerel achter me aan krijg.  [...]’
[Algemeen Handelsblad, 10 april 1965]

‘Het is een soort kettingreactie. Maandagochtend lees ik in de Telegraaf dat het hartverwarmend was en meteen begint de telefoon te bellen met mensen die me even wilde zeggen dat ze het hartverwarmend hebben gevonden. Zo gaat dat. Ik had het nog niet eerder meegemaakt, het is wel een eigenaardige ervaring.’
[Algemeen Handelsblad 9 april 1965]

‘Heel tv-kijkend Nederland spreekt momenteel over Beppie, het tienjarige Amsterdamse meisje, dat dit weekeinde zo spontaan en hartveroverend verscheen in de gelijknamige tv-film van de cineast Joan van der Keuken.
"Ik vond hem kwallerig, ik vond er niets aan," zei Beppie ons gisteren in onvervalst Amsterdams.’
[Telegraaf 7 april 1965]

Dit alles: afkomstig uit Johan van der Keuken, Teksten.
Details: ergens tussen brochure en boekje, formaat A4, twee nietjes, 44 pagina's teksten, fragmenten en citaten van de filmer die ook fotograaf was en tekenaar en veel schreef. De fragmenten: inclusief spel,- tik- en andersoortige schoonheidsfoutjes.
Teksten verscheen in augustus 1976 ter gelegenheid van een Van der Keuken-retrospectief in De Melkweg en Zienema Oktopus te Amsterdam en in een aantal Nederlandse filmhuizen. Maar dat terzijde.

De volgorde van bovenstaande fragmenten is als die in het boekje. Omgekeerde chronologie dus. Zoiets is niet zonder betekenis, althans, dat mag men vermoeden. Zeker bij Van der Keuken.

Enkele weken voor de uitzending van Beppie zei hij: "De kunstenaar is een handelsreiziger in een ongewenst artikel, een professionele zwartkijker en, in belangrijke mate, een tegenstemmer."
Ook die woorden staan in het boek.
Net als deze, ook al zo mooi: "Ik begin niet bij de ziel, maar bij de schoenen".

-----

Hoedje van papier verschijnt onregelmatig en wordt geschreven naar aanleiding van vondsten in de voorraad waardevol oud papier van antiquariaat Berger & de Vries in Groningen.
Aflevering 7 : september 2010
Hoedje van papier verschijnt (nog) niet op papier.